Het reinigen van een inline druppelslang

Het reiningen van een inline druppelslang

Druppelslangen worden ingezet om allerlei soorten gewassen te irrigeren. Ze komen voor in de glastuinbouw, fruitteelt, akkerbouw, maar ook bij laanbomen, tuinen en parken. De druppelslangen van Netafim zijn ontworpen om jarenlang betrouwbaar water en meststoffen af te geven op de plek waar planten er het meest aan hebben, namelijk bij de wortels. Voor elk type teelt is binnen het assortiment van Netafim een passende variant beschikbaar. De meeste druppelslangen van dit merk zijn te herkennen aan twee oranje strepen of een oranje opdruk.

Voordelen van druppelirrigatie

Planten ontwikkelen zich beter wanneer de vochttoevoer constant is. Te natte of te droge periodes leiden tot stress en daardoor tot een lagere groei en productie. Met druppelirrigatie wordt water efficiënt benut. Er gaat geen water verloren door verdamping, nat blad of wind. Dit zorgt voor een vermindering van watergebruik met ongeveer dertig tot vijftig procent. Druppelen kan op ieder moment van de dag plaatsvinden, ongeacht zonlicht of weersomstandigheden. Alleen de gewenste zones krijgen water, waardoor onkruid minder kans krijgt. Wanneer de druppelslangen ondergronds worden aangebracht, wordt de watergift aan onkruid nog verder beperkt. Door de geleidelijke waterafgifte raakt de bodem niet tijdelijk te nat, wat zuurstoftekort zou kunnen veroorzaken. Meststoffen kunnen met elke druppelbeurt worden meegegeven. Hierdoor spoelt voorraadbemesting minder snel uit en blijft de plant continu voorzien van voeding.

Werking van een druppelaar

Het belangrijkste onderdeel van elke druppelslang is het Netafim labyrint. Netafim ontwikkelde de druppelaartechniek en behoort tot de wereldwijde top op dit gebied. Dankzij de vorm van het labyrint komt er bij elke uitstroomopening dezelfde hoeveelheid water vrij. De kans op verstoppingen wordt klein, omdat het water tegen de tandjes van het labyrint botst en hierdoor gaat wervelen. Deze werveling maakt het mogelijk een grotere doorgang te gebruiken zonder dat water naar buiten spuit. Door de werveling hechten vuildeeltjes minder snel aan de wand. Zo kan vuil gemakkelijker door de druppelaar stromen. Een filter blijft wel noodzakelijk.

Verschillende types druppelslangen

Druppelaars zijn er in twee categorieën: drukgecompenseerd en niet drukgecompenseerd. Een drukgecompenseerde druppelaar handhaaft bij een druk tussen 0,5 en 4 bar dezelfde afgifte over de volledige slang. Lengteverschillen, hoogteverschillen en variaties in pompdruk hebben nauwelijks invloed. Een voorbeeld hiervan is de UniRam CNL. Deze uitvoeringen zijn nauwkeuriger dan de niet drukgecompenseerde typen. Niet drukgecompenseerde varianten zijn voordeliger en geschikt voor kortere slangen of situaties waarin een verschil in waterafgifte niet storend is. De beschikbare afgiftes lopen uiteen van 0,35 tot 8 liter per uur. De wanddikte varieert van dunne slangen die slechts een teeltseizoen meegaan zoals de Streamline X, tot stevige slangen die zeven tot tien jaar bruikbaar blijven zoals de UniRam CNL, UniRam RC en Aries.

Alle inline druppelslangen van Netafim worden geproduceerd volgens ISO 9261, een norm die specificaties en testmethoden voor irrigatie emitters vastlegt.

Overzicht van eigenschappen

	UniRam CNL	UniRam RC	DripNet PC	Aries	Streamline X (ReGen)	Unitechline
Drukgecompenseerd	X	X	X			X
Zelfsluitend	X
Meerjarig	X	X	X	X		X
Een- / tweejarig					X
Inlaatfilter	X	X	X	X	X	X
Labyrint	X	X	X	X	X	X
Membraan	X	X	X			X
Wanddikte	dik	dik	medium/dik	dik	dun	dik

Betekenis van afkortingen

AS (Anti-Siphon) voorkomt dat vuil wordt aangezogen van buitenaf
CNL (Compensated Non Leakage) sluit automatisch af bij lage druk
HCNL (High Compensated Non Leakage) is geschikt voor terreinen met afschot en hogere druk
PC (Pressure Compensated) is drukgecompenseerd zonder afsluitfunctie
RC (Row Crops) is bedoeld voor rijenteelten
FL (Flap) is een uitsnede die wortelgroei tegenhoudt
HL (Hole) is een gatvormige uitstroomopening
ReGen bevat gerecycled materiaal

Uniformiteit van afgifte en flow variatie

Bij druppelirrigatie is een gelijkmatige watergift belangrijk. De uniformiteit wordt bepaald door de stromingsexponent X en de variatiecoëfficiënt Cv.

X geeft weer hoe de afgifte reageert op drukverschillen. Hoe lager de waarde, hoe constanter de afgifte.
Cv laat zien hoe groot de onderlinge productieverschillen zijn tussen druppelaars. Een perfecte uniformiteit komt neer op honderd procent.

Voor niet drukgecompenseerde slangen is Flow Variatie belangrijk. Een afwijking van maximaal tien procent wordt gezien als acceptabel voor een uniforme irrigatie.

Formules

De uniformiteit wordt berekend met een formule die Cv, het aantal druppelaars en de verhouding tussen minimale en gemiddelde afgifte combineert.
Flow Variatie wordt berekend door het verschil tussen maximale en minimale afgifte te delen door de maximale waarde en dit te vermenigvuldigen met honderd.

Emissie Uniformiteit (EU) formule:

EU % = [1-(1,27*Cv/worteln)x(Qmin/Qgem)

n= het aantal druppelaars

Cv= de statische variatiecoëfficiënt m.b.t. fabricageproces.

Qmin/Qgem= de ratio van minimale tot gemiddelde stroming binnen het systeem, als gevolg van drukvariaties (ookwel stromingsexponent X genoemd)

Flow Variatie (FV) formule (t.b.v. niet-drukgecompenseerde slangen)

FV % = (Qmax-Qmin)/Qmax*100

Qmax = de maximale stroming in de druppelslang

Qmin = de minimale stroming in de druppelslang

Reinigen van druppelslangen

Het schoonmaakadvies voor inline slangen komt overeen met dat van druppelbevloeiingssystemen. Per type slang is aangegeven welke middelen geschikt zijn. Zuur, waterstofperoxide en chloor zijn bij de meeste typen bruikbaar. Aries kan daarnaast worden schoongemaakt door afzuigen. Belangrijk is dat chloor en zuur nooit met elkaar in aanraking komen. Bij een lage pH kan chloorgas ontstaan, wat schadelijk is voor bijvoorbeeld het siliconen membraan.

Overzichtstabel met geschikte schoonmaakmiddelen en - methoden

Druppelaar	Zuur	Waterstofperoxide	Chloor	Afzuigen
UniRam CNL	+	+	+	-
UniRam RC	+	+	+	-
DripNet PC	+	+	+	-
Aries	+	+	+	+
Streamline X (ReGen)	+	+	+	-
Unitechline	+	+	+	-

RS membraan met verbeterde chemische bestendigheid

Sinds 2019 zijn drukgecompenseerde inline slangen en Kameleon druppelaars uitgerust met een RS membraan dat beter tegen chemicaliën kan. Ondanks de hogere weerstand blijft waterstofperoxide het aanbevolen middel voor het reinigen van het systeem. Overige product eigenschappen zijn gelijk gebleven.

Criteria voor het kiezen van een druppelslang

Gewenste afgifte
Beschikbare pompdruk en capaciteit
Benodigde slanglengte
Wel of geen drukcompensatie
Levensduur en wanddikte
Vlak terrein of terrein met hoogteverschillen
Toepassing bovengronds of ondergronds
Bij substraatteelt is montage vooraf aan te raden vanwege toleranties in ponsafstanden